Przez Nowy Sącz poprowadzono tzw. tarnowsko-leluchowską linię kolei żelaznej (1874-1876). Do naprawy taboru kolejowego obsługującego tę linię zorganizowano w Nowym SączuWarsztaty Kolejowe. Powstanie dworca kolejowego oraz wytyczenie reprezentacyjnej ulicy łączącej centrum historycznego miasta z dworcem, spowodowały, iż miasto rozbudowywało się w tym właśnie kierunku.
W pobliżu Warsztatów Kolejowych i dworca kolejowego pod koniec XIX w. powstało osiedle nazywane Kolonią Kolejową. Realizacja tego przedsięwzięcia urbanistycznego należała do austriackich władz kolejowych. Decyzja o budowie osiedla robotniczego została podjęta w 1890 r., a rok później w Wiedniu opracowano jego plany.
Przewidywały one budowę kolonii liczącej ok. stu domów dwu-, cztero- i wielorodzinnych. Każdy z budynków był usytuowany na wydłużonej działce, mieszczącej ogród i niewielkie zabudowania gospodarcze w głębi. Działki zostały zgrupowane w większe bloki, a całe osiedle założono na regularnej siatce ulic przecinających się pod kątem prostym.
Niedługo po rozpoczęciu budowy osiedla kolejowego w jego pobliżu wzniesiono także budynki użyteczności publicznej. W latach 1896-1897 zbudowano szkołę imienia Władysława Jagiełły.
Prawie w tym samym czasie powstał kościół pw. św. Elżbiety (nazywany kolejowym), zaprojektowany przez znanego krakowskiego architekta, Teodora Talowskiego. Usytuowane blisko siebie budynki zbudowane są z cegły, a zdobiące je detale wykonane z jasnego tynku i kamienia.
Około 1907 r. wzniesiono piętrowy Dom Robotniczy, według projektu Jana Stobieckiego z Lwowa. Działała w nim czytelnia i teatr amatorski, mieściła się tam także sala przeznaczona dla chóru i orkiestry. Dom Robotniczy został przebudowany w latach 20. przez Szczepana Sławińskiego. Architekt ten w latach 30. przebudował także kościół pw. św. Elżbiety [źródło tekstu dnidziedzictwa.pl].
W 1983 roku nowosądecka Kolonia została wpisana do rejestru zabytków.
Zdjęcia wykonane podczas Małopolskich Dni Dziedzictwa Kulturowego.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz