niedziela, 11 maja 2008

X Małopolskie Dni Dziedzictwa Kulturowego 2008: Grybów - Muzeum Parafialne


Grybów Muzeum ParafialneMuzeum Parafialne w GrybowieGrybów Muzeum Parafialne









Miasteczko Grybów jest położne w połowie drogi pomiędzy Nowym Sączem a Bieczem, nad rzeką Białą. Jego lokacji, na terenie istniejących już wsi, dokonał w 1340 roku król Kazimierz Wielki. Równocześnie powstała parafia grybowska wraz z ufundowanym przez tegoż króla murowanym kościołem, noszącym wezwanie św. Katarzyny.

Oprócz wspomnianego kościoła parafialnego w Grybowie istniały jeszcze kościoły św. Bernardyna, św. Anny i św. Krzyża. Najdłużej z nich przetrwał kościół św. Bernardyna, spalony w 1945 r. Ponad 600-letni kościół parafialny został ze względu na zły stan rozebrany w 1908 r. Na jego miejscu wzniesiono nową, istniejącą do dzisiaj, neogotycką, monumentalną świątynię. Ten halowy kościół o wnętrzu podzielonym trzydziestoma dwoma filarami powstał według projektu warszawskiego architekta Józefa P. Dziekońskiego, dokończonego przez Zdzisława Mączeńskiego.


Muzeum Parafialne GrybówMuzeum Parafialne Grybów









Budynek plebanii wzniesiono, jak wskazuje data na belce stropowej, w 1699 roku. Jest on part
erowy, zbudowany z drewna modrzewiowego w konstrukcji zrębowej, nakryty dachem czterospadowym. W zachodniej części budynku, w dużej sali, mieszczą się zbiory grybowskiego Muzeum Parafialnego. Pochodzą one głównie ze wspomnianych, nieistniejących już kościołów: parafialnego św. Katarzyny i drewnianego św. Bernardyna. Prezentowane są tutaj także obiekty z okolicznych cerkwi i kapliczek oraz z grybowskiej synagogi. Muzeum zawdzięcza swe istnienie tutejszemu proboszczowi, księdzu Janowi Solakowi, który założył je w 1946 roku, oraz księdzu Adamowi Kaźmierczykowi (proboszczowi w latach 1962-1987), który pomnożył jego zbiory.


Muzeum Parafialne GrybówDo najcenniejszych zbiorów należy z pewnością gotyckie (ok. 1450), malowane na desce przedstawienie św. Zofii z trzema córkami, wykonane przez warsztat z Małopolski, oraz późnogotycki obraz Świętej Rodziny. Na pierwszym planie znajdują się siedzące Maryja i św. Anna z małym Jezusem na kolanach, a za nimi stojący czterej mężczyźni (zapewne, między innymi, św. Józef i św. Joachim) ubrani w stroje noszone na początku XVI w. (oba obrazy znajdują się obecnie w Muzeum Diecezjalnym w Tarnowie).
Oprócz tych najstarszych obiektów znajduje się tutaj wiele XVIII- i XIX-wiecznych obrazów, rzeźb, a także wyrobów rzemiosła artystycznego, m.in. naczyń liturgicznych. Spośród obrazów do ciekawszych należy malowany na płótnie wizerunek św. Sebastiana, powstały w 1. poł. XVII w., wśród rzeźb – ekspresyjne przedstawienie św. Jana Nepomucena (2. poł. XVIII w.)
Sztukę cerkiewną reprezentują ikony apostołów oraz Chrystusa Pantokratora (Sędziego), a także ozdobne ewangeliarze pochodzące z okolicznych cerkwi. W grybowskim Muzeum można także zobaczyć obiekty należące do kręgu tradycji żydowskiej. Są to świeczniki używane w domach w czasie świąt oraz kilkusetletni pergaminowy zwój Starego Testamentu [źródło tekstu dnidziedzictwa.pl].

Zdjęcia wykonane podczas Małopolskich Dni Dziedzictwa Kulturowego


Obiekt znajduje się na Szlaku Architektury Drewnianej w Małopolsce

Zobacz też: X Małopolskie Dni Dziedzictwa Kulturowego w Grybowie i Ptaszkowej


Brak komentarzy: