Nowy Sącz - Ratusz

Miasto Nowy Sącz, położone przy ważnym trakcie handlowym prowadzącym z Węgier do Krakowa, było lokowane w 1292 roku przez króla czeskiego Wacława II. Centrum średniowiecznego układu urbanistycznego Nowego Sącza jest prostokątny rynek z szachownicowym układem ulic. Najstarszy nowosądecki ratusz – parterowy, murowany – mieścił się nieopodal kościoła św. Małgorzaty.


Obecny ratusz w Nowym Sączu

Kiedy około połowy XV wieku został wykupiony na dom dla wikarych, nową siedzibę władz miejskich wzniesiono w rynku. Ratusz ten, rozbudowany w drugiej połowie XVI wieku w stylu renesansowym, na początku XVII wieku zniszczył pożar. Odbudowany został jako piętrowy budynek z wieżą i zegarem.






W 1834 roku podwyższono go i dobudowano portyk kolumnowy. Pożar w 1894 roku całkowicie zniszczył ratusz oraz północno-zachodnią część miasta. Inicjatorem budowy nowego (trzeciego) ratusza był burmistrz miasta Lucjan Lipiński. Z dostarczonych władzom miasta dwóch projektów: neogotyckiego, autorstwa Juliana Niedzielskiego działającego w Wiedniu, oraz eklektycznego gmachu zaprojektowanego przez Jana Perosia, wybrano ten ostatni. Budynek wzniesiono w latach 1895-1897. Wykonawcą prac budowlanych był znany krakowski architekt Karol Knaus.

Nad wysuniętym przed budynek arkadowym wejściem znajduje się smukła wieża. Nad oknami umieszczony jest fryz nadokienny z herbami trzydziestu trzech miast polskich, z którymi Nowy Sącz utrzymywał kontakty handlowe.

Czterokondygnacyjną, niezwykle urozmaiconą wieżę obiega w górnej części ganek z ażurową, metalową balustradą, a powyżej, tuż pod hełmem jest umieszczony zegar (wykonany w około 1901 roku przez firmę Ludwiga Hainza z Pragi).



Figura nad wejściem to św. Jadwiga trzymająca berło i wieniec laurowy. Natomiast podtrzymujące balkon rzeźby to Atlanci - wykonane przez Stanisława Wójcika, profesora krakowskiej ASP.

We wnętrzu ratusza dominują umieszczone centralnie, reprezentacyjne schody wiodące na wysoki parter i piętro. Po lewej stronie holu wejściowego widoczny jest herb ziemi sądeckiej, a po prawej – miasta. Najważniejszym i najbardziej okazałym pomieszczeniem ratusza jest sala posiedzeń. Nakrywa ją neorenesansowy strop kasetonowy, a ściany zdobią malowidła przedstawiające ważne wydarzenia i postaci z dziejów miasta, m.in.

• króla Kazimierza Wielkiego wydającego akt erekcyjny zamku królewskiego,
• powitanie Jadwigi podążającej do Krakowa, aby objąć tron Piastów,
• synów Kazimierza Jagiellończyka z Janem Długoszem i Filipem Kallimmachem
• oraz powitanie Jana III Sobieskiego wracającego spod Wiednia.

Malowidła te wykonał w 1911 roku Piotr Spitzmann-Karwosiecki. W sali znajdują się również bardzo dekoracyjne piece kaflowe, ozdobione wizerunkiem Orła Białego [źródło tekstu dnidziedzictwa.pl].

Zdjęcia wykonane podczas Małopolskich Dni Dziedzictwa Kulturowego.